Uyku Bozuklukları

Uyku kimilerine göre vücudun kendini dış dünyaya kapatıp dinlenmeye çekildiği bir durum kimilerine göreyse ertesi güne hazırlanmak için büyük hazırlıkların yapıldığı bir süreçtir. Değişmeyen tek şeyse deliksiz bir uykunun ne kadar güzel olduğudur. Fakat çoğu zaman insanların uyku düzeni yaşadıkları bazı sıkıntılar karşısında geçici bozulabilir.

Bu bozuklukları genel olarak iki gruba ayırabiliriz:



A- Dissomniya: Uykunun miktarı, niceliği ve zamanlamasında bozukluk (uykusuzluk, aşırı uyku vb.)

B- Parasomniya: Uykuda anormal bir durumun ortaya çıkması ( kabuslar, uyurgezerlik gibi.



DISSOMNIYALAR

Uykusuzluk (Insomniya)

Bu bozuklukta birey uykuya dalmakta güçlük çekmekte, sık sık uyanmakta veya yeterli olarak uyusa da sabah kalktığında kendini dinlenmiş hissetmemektedir. Eğer birey bu sıkıntıları en az bir aydan beri yaşıyorsa mutlaka bir doktora başvurmalıdır.

Aşırı Uyku (Hipersomniya)

Bu bozuklukta ise birey geceleri normal uykusunu alsa da gün içinde sürekli uykuludur. Günlük aktiviteleri devam ederken o sürekli uyumak ister ( işyerinde, araba kullanırken, toplantılarda…). Bu istek kişinin normal hayatını etkileme başlar.


PARASOMNILER

uyku ya da uyku-uyanıklık arasındaki geçiş sırasında oluşan, anormal olayları kapsayan bir bozukluktur. Bu dönemde diş gıcırdatma, konuşma, yürüme, istemli kontrol olmaksızın idrar ve dıskı yapma gibi eylemler ortaya çıktığı takdirde bu durum parasomni olarak değerlendirilir. Bu durumlar genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde görülür. Bu grupta yer alan temel bozukluklar kabus bozukluğu, uyku terörü ve uyurgezerliktir.

Kabus Bozukluğu

Kişinin rüyasında gördüğü kabuslar haftada birkaç kez oluyorsa bu durum normal olarak algılanmamalıdır. Kişi uyandıktan sonra tekrar uyumaktan korkar. Çocukluk çağında geçicidir, yetişkinlikte ise sürekli devam eden bir hal alır.

Uyku Terörü

Uykunun ilk saatlerinde birey ani bir şekilde korku ile haykırarak uyanır. Kişi uyandığında korku ve panik içindedir, ne olduğunu anlayamaz. Bu herkesin başına gelebilir bu durumun hastalık olarak tanımlanabilmesi için kişinin günlük hayatını etkilemeye başlaması gerekmektedir. Genellikle 4–12 yas arasındaki çocuklarda baslar.

Uyurgezerlik

Genellikle çocuklarda görülen bu hastalık, uykunun ilk saatlerinde kişinin kalkıp oturması, evde dolaşması, tekrarlayan hareketler yapması vb. şeklinde belirtilebilir. Kişi bu esnada çevresindekilerle iletişim de kurabilir ama tüm bunları yaparken uyanık değildir.

UYKU BOZUKLUKLARININ TEDAVİSİ

Öncelikle uyku bozukluğuna sebep olan şeyin bir hastalık ya da kullanılan bir madde olup olmadığı anlaşılmalıdır. Eğer böyle bir şey varsa öncelikle bunların giderilmesi gerekmektedir.

Uykusuzluk konusundaysa hepimizin bildiği birkaç basit yöntemle bu şikâyetimizden kurtulabiliriz. Akşamları ağır yemeklerden uzak durabiliriz, gün içinde kullandığımız sigara, alkol, kahve, çay ve kolalı içeceklere bir sınırlama getirebiliriz. Gün içinde ya da yatmadan önce rahatlamak için hafif egzersizler yapabilirsiniz. Yatış ve kalkış saatlerimize dikkat edebilir ve yatağınızı uyumak için kullanabilirsiniz. Yatağa yatıp uyuyamayınca kendinizi fazla zorlamayın, ılık bir duş alıp bir bu şekilde uzanmayı deneyin.